تاریخ: ۱۳۹۸/۴/۸
ژمارەی ٢٠٨ی گۆڤاری مەهاباد جاپ و بڵاوکرایەوە

بە پێی هەواڵی هاژە، ژمارە ٢٠٨ی گۆڤاری مەهاباد چاپ و بڵاوکرایەوە.

عەزیز وەلیانی له سەروتاری ئەم ژمارەیە‌دا بەنێوی "ئینسانییەت، جیهانی بێ‌سنوور" لەسەر نامەی دوکتور ویکتۆر فرانکل بە ژێرناوی "بۆ مێژوو" کە ڕووی لە موعەلیمانی سەرانسەری جیهان کردووە، دەدوێت کە فرانکل دەڵێت: "چاوەکانم! شت‌گەلێکیان بینیوە کە نابێ هیچ ئینسانێک چاوی پێیان بکەوێ... من گەلێ وەتاغی (گازم) بینی کە لە لایەن باش‌ترین موهەندیسەکان چێ کرابوون..."

وەلیانی لە درێژەدا مۆدێڕنیسم وەک گرینگترین دیاردەی سەردەم دەخەمڵێنێت و لەسەر ئەو بڕوایە کە ئەم دیاردەیە "هەر لە سەرەتای گەشە کردنییەوە، ڕووپەڕێکی نوێی لە مێژووی شارەستانییەتی مرۆڤ هەڵدایەوە".

ناوبراو شرۆڤەی گەشەسەندنی ئامرازی پەیوەندییەکانی ئەوڕۆیی جیهان دەکات کە دنیای وەک گوندێکی بچووک لێ‌کردووە و لە ‌پەناوە، وەک گازەندەیەک لە دنیای مۆدێرنیتە و سەرمایەداری، ڕەخنە لە حکومەتەکان دەگرێت کە بەرەنگاری خەڵکی چەوساوە دەبنەوە و دەڵێت: "سەرەڕای هەموو پیت و تیشکی ڕووناکی‌بەخشی مۆدێڕنیسم، داسەپاندنی شەوەزەنگی ترس و وەحشەت، ڕەوشتی دژ بە ئاشتی جیهانی و کەرامەتی مرۆڤایەتی لەسەر دەسکەوتە سامناکەکانی ئەم دیاردەیە دێته ئەژمار."

عەزیز وەلیانی یەکەم دەسکەوتی مۆدێڕنیسم بۆ کورد، ژێنۆسایدی ساڵی ١٩١٦ نێو دەبات و دەڵێت: "تا ئێستا بە دەیان جار ئەم تراژیدییە بەربینگی پێگرتووینەوە".

ناوبراو لە درێژەدا وەک گلەییەک ڕوو لە میللەتەکەی خۆی دەکات و دەنووسێ: "داخەکەم، هێشتا ئەو چەشنەی پێویستە بۆمان نەڕەخساوە لە نیعمەت و دەرکەوتەی مۆدێڕنیتە لە پێناو ئاشتی و لێک تێگەیشتن و ئاوەدانی نیشتمان کەڵک وەرگرین."

وەلیانی داوا لە دایک و بابان و مامۆستایانی دەروەست دەکات کە "بەر لەوەی شەکراوی زانست بە قوڕگی قوتابی و خوێندکاران‌دا بکەن، بە زمانی زگماکی پیتەکانی ئینسانییەتیان بۆ تاوتوێ بکەن" .

نووسەر لە دوا دێڕەکانی سەردێڕەکەیدا لەسەر ئەو بڕوایەیە کە کەرامەتی ئینسانەکان ژێر تەوژمی لافاوی سیاسەت کەتووە و ئەرکی ڕووناکبیران و چالاکانی مەدەنییە کە "گوڵزاری هەمەڕەنگی ژیان ببووژێننەوە" و ئەوە کاتێک دێتە دی کە "یەک‌گرتوویی" هەبێ.

وتارەکانی ئەم ژمارەیە لە ١٧ وتاری کوردی و ١١ وتاری فارسی پێک‌هاتووە کە لەسەر سەکۆی کۆمەڵایەتی، فەرهەنگی و ئەدەبی دەوەستنەوە. هەروەها لەم ژمارەیەدا فایلی "کەونەنیشتمان" و "وەرزشوانانی سەرکەوتوو / سەید محەممەدئەمین شێخ‌مەندی" تێخزێندراون.

وتارە کوردییەکان بریتین لە:


ئینسانییەت، جیهانی بێ‌سنوور / عەزیز وەلیانی

کوردستانییەک لە خۆراسانەوە / ئەکادیمیای کوردی

عەدنان کەریم / سوارە فتووحی

فەرهەنگی زارەکیی موکریان / نەجاتی عەبدوڵڵا

گۆڕستان / سولەیمان عەبدولڕەحیم‌زادە

پیاوەتی / کەریم سۆفی‌مەولوودی

ماڵ‌ئاوایی / هاشم سەلیمی

سەید ئەحمەد حەسەنی‌فەرد / تینوو مەهابادی

لە پێناو زمانی کوردی‌دا / ئەحمەد بەحری

دەنگە ون‌بووەکانی شێعری موکریان / سەید نووح عینایەتی

حەسرەتێک و وڵامێک / پەروانە ئەحمەدێین

لەتیف هەڵمەت و دەرکەوتن لە جیهانی منداڵان‌دا / لەیلا ساڵحی

کوڕ / نەسرین جەعفەری

کوردی‌ناسیی بەراوەژوو / ڕەهبەر مەحموودزادە

نەتەوەیی ئایینی و ئایینی نەتەوەیی / محەممەد ڕەحیمیان

مەلا محەممەدڕەسووڵ چراغی (چیا) / ڕێبوار

هەڵۆ / فەرشاد وەلی‌زادە

 

وتارە فارسییەکان بریتین لە:

ملا مصطفی بارزانی، چهلمین سالمرگ / صلاح‌الدین خدیو

زبان مادری، درد نامشترک / اسماعیل نمکی

اسمش هناست / چنور سعیدی

خدایا چرا هلوفروش نشدم؟! / ت: عادل قادری

نگاهی بە کتاب برتر سال / یاسر سنایی

ابراهیم‌خان و ابراهیم‌آقا / علی شمس‌برهان

تاریخچە و سرگذشت عشیره‌ی "باریک" / امید آریامنش‌ مکری

از نوهد تا خرمشهر / جعفر ایازی

آن سوی خاکستر و مە / وهاب فهمی

تاملی بر اظهارات وزیر محترم آموزش و پرورش / کیوان جمشیدی

کاگنیت‌های کوردی _ فارسی _ انگلیسی / کمال مولودپوری

 

وێنه‌ی ڕووبەرگی ئەم ژمارەیە تایبه‌ته به نووسەری کوردی خۆراسان "کەلیمو‌ڵڵا تەوەحودی" کە لە لایان لوقمان ڕەحیمی هونه‌رمه‌ندی بۆکانی کێشراوە.