بایگانی شماره های ورزشی یکی از اقدام هایی است که تیم ها برای بزرگداشت بهترین های خود انجام می دهند.
به گزارش هاژه اسپورت؛ بایگانی شماره های ورزشی اقدام جالبی است که در بسیاری از رشته ها وجود دارد. زمانی که بازیکنی برای سال ها با یک شماره در تیمی می درخشد، آن تیم تصمیم می گیرد که به پاس دستاوردهای بازیکن، شماره او را بازنشسته کند. البته همیشه هم این شکلی نیست و عوامل دیگری هم باعث بازنشسته شدن یک شماره می شوند. به عنوان مثال تا به امروز شماره های زیادی به دلیل درگذشت ستاره ها بایگانی شده اند.
در این مطلب نگاهی داریم به شماره هایی که در ورزش های مختلف بایگانی شده اند.
بازنشسته شدن شماره های ورزشی تیم های ورزشی به دلایل مختلف، شماره اسطوره های خود را بازنشسته می کنند. بازنشسته کردن یک شماره به معنای بایگانی کردن همیشگی آن است و دیگر هیچ فردی اجازه استفاده از آن شماره را ندارد. رایج ترین دلیل بایگانی کردن شماره ها، درخشش آن بازیکن در تیم است که بعد از بازنشسته شدن ورزشکار، شماره او نیز توسط تیم بایگانی می شود. تا به امروز شماره های متعددی به دلیل مرگ ورزشکار بازنشسته شده اند. یکی از کارهایی که می توان با آن یاد ورزشکار را زنده نگه داشت، همین بایگانی کردن شماره است.
یک سری از تیم ها نیز به یاد طرفداران خود، شماره ای خاص را بازنشسته می کنند. به عنوان مثال در فوتبال شماره 12 به دلیل اینکه طرفداران یار دوازدهم خطاب می شوند، توسط برخی تیم ها بازنشسته شده و در فوتبال آمریکایی نیز تیم سیاتل سی هاکس به همین دلیل شماره 12 خود را بایگانی کرده است. در بسکتبال نیز شماره 6 چنین شرایطی دارد و تیم های ساکرامنتو کینگز و اورلاندو مجیک، شماره 6 را برای احترام به طرفداران خود بازنشسته کرده اند.
بازیکنی در بایرن مونیخ نمی تواند از شماره 12 استفاده کند زیرا این شماره به طرفداران تعلق دارد.
بایگانی کردن شماره ها می تواند دلیل دیگری هم داشته باشد. بعد از اینکه در جریان تیر اندازی سال 2017 در لاس وگاس، 58 نفر کشته شدند، تیم هاکی روی یخ وگاس گلدن نایتس، شماره 58 خود را به احترام قربانیان این حادثه بایگانی کرد.
اولین شماره ای که بایگانی شد
اولین شماره ای که به طور رسمی توسط یک تیم حرفه ای بازنشسته شد، شماره شماره 6 تیم تورنتو میپل لیفس بود که در سال 1934 به افتخار ایس بیلی بایگانی شد. بیلی 8 سال برای میپل لیفس بازی کرد و دوران حرفه ای او بعد از درگیری شدید در جریان یکی از بازی ها، به پایان رسید. مدتی بعد تورنتو میپل لیفس به افتخار بیلی، شماره 6 او را بازنشسته کرد.
شماره 6 ایس بیلی، اولین شماره ای بود که در ورزش حرفه ای بازنشسته شد.
میجرلیگ های آمریکا؛ مهد بایگانی شماره ها
سنت بازنشسته کردن شماره های ورزشی، از لیگ های آمریکایی به سایر جهان رسید و میجرلیگ های ایالات متحده، سابقه زیادی در بایگانی کردن شماره های ستاره های خود دارند. در لیگ های آمریکایی به غیر از بازنشسته کردن یک شماره، حالت دیگری هم وجود دارد که شماره به صورت رسمی بازنشسته نمی شود اما به احترام ستاره ای که این شماره را بر تن داشته، بازیکن دیگری نیز از این شماره استفاده نمی کند. به عنوان مثال شماره 12 راجر استابک در تیم دالاس کاوبویز بازنشسته نشده، اما هیچ بازیکنی از این شماره استفاده نمی کند.
بایگانی شماره در تمام لیگ
موردهای جالبی در مورد بایگانی کردن شماره ها در لیگ های آمریکایی به چشم می خورد. به عنوان مثال در سال 1997، لیگ MLB به احترام جکی رابینسن که اولین بازیکن سیاه پوست این لیگ بود، شماره 42 او را به صورت رسمی در تمام لیگ بایگانی کرد و هیچ بازیکنی در هیچ یک از تیم های این لیگ، دیگر نمی توانند از شماره 42 استفاده کنند. در سال 2000 نیز لیگ NHL به دلیل دستاوردهای منحصر به فرد وین گرتسکی، شماره 99 او را در تمام تیم ها بازنشسته کرد. برای اینکه به بزرگی گرتسکی پی ببرید، کافی است بدانید او زمانى كه بازنشسته شد، 61 ركورد NHL از جمله 40 ركورد فصل عادى و 15 ركورد پلى آف را در اختيار داشت.
هر سال در تاریخ 15 اپریل، تمام بازیکنان لیگ MLB به احترام جکی رابینسن، پیراهن 42 را به تن می کنند.
بازنشسته کردن شماره علی رغم عدم حضور در تیم
مايكل جردن هيچگاه براى ميامى هيت بازى نكرد اما شماره 23 او توسط اين فرنچايز بازنشسته شده است. در سال آخر حضور جردن در ليگ، پت رايلى كه به عنوان مدير و سرمربى ميامى هيت فعاليت مى كرد، به ديويد استرن، كميسيونر وقت NBA پيشنهاد داد تا به دليل دستاوردهاى MJ براى بسكتبال و ليگ NBA، تمام تيم ها شماره 23 خود را به احترام او بازنشسته كنند (كارى كه ليگ NHL براى وين گرتسكى انجام داد). استرن اما با اين كار موافقت نكرد و پت رايلى خودش دست به كار شد. وقتى مايكل جردن به همراه واشينگتن ويزاردز به ميامى رفت، رايلى مراسمى برگزار كرد و شماره ٢٣ جردن را بازنشسته كرد. با اين كار، شماره جردن براى هميشه در ميامى جاودانه شد.
بعد از فوت کوبی برایانت، مایک کیوبن، مالک فرنچایز دالاس موریکس اعلام کرد که به احترام برایانت، هیچ بازیکنی از موریکس هیچگاه اجازه ندارد که پیراهن شماره 24 را بر تن کند. این در حالی است که برایانت تمام دوران حرفه ای خود را در لس آنجلس لیکرز سپری کرد و هرگز برای موریکس به میدان نرفت.
پت رایلی به دلیل تاثیر مایکل جردن بر دنیای بسکتبال، شماره 23 او را در فرنچایز میامی هیت بایگانی کرد.
دستاورد خاص کوبی برایانت
یکی از بزرگ ترین افتخارهایی که نصیب یک بازیکن می شود، بایگانی شماره او است. اکنون فرض کنید که 2 شماره یک بازیکن توسط یک تیم بازنشسته شود. تنها ورزشکاری که 2 شماره اش توسط یک تیم بایگانی شده است، کوبی برایانت است. برایانت نیمی از دوران حرفه ای خود را با شماره 8 سپری کرد و بخش دوم را هم با شماره 24 بازی کرد. بعد از بازنشستگی او، لس آنجلس لیکرز تصمیم گرفت تا هر دو شماره 8 و 24 برایانت را بازنشسته کند تا او به اولین ورزشکاری تبدیل شود که 2 شماره اش توسط یک تیم بایگانی شده است.
کوبی برایانت تنها ورزشکاری است که 2 شماره اش توسط یک تیم بازنشسته شده است.
بایگانی شماره های فوتبال
اگر ورزش های آمریکایی را کنار بگذاریم، فوتبال رشته ای است که بیشترین شماره بایگانی شده را دارد. اولین شماره ای که در فوتبال بازنشسته شد، شماره 10 نیویورک کاسموس در سال 1977 بود که به افتخار پله بایگانی شد. همین موضوع نشان می دهد که بایگانی شماره های فوتبال نیز از ورزش های آمریکایی الهام گرفته است. کم کم این کار در فوتبال نیز جا افتاد و مکزیک یکی از اولین کشورهایی بود که شماره های متعددی را بازنشسته کرد.
در میان کشورهای مطرح، ایتالیا حرف اول را در بایگانی کردن شماره ها می زند. شماره اسطوره های زیادی در تیم های باشگاهی این کشور بازنشسته شده است. از مارکو بارزی و پائولو مالدینی در میلان و دیگو مارادونا در ناپولی گرفته تا روبرتو باجو در برشا و خاویر زانتی در اینتر. کشورهای دیگر هم سابقه بایگانی کردن شماره های متعددی را دارند. به عنوان مثال در انگلیس شماره 6 بابی مور توسط تیم وست هم بایگانی شده و در هلند نیز شماره 14 یوهان کرویف توسط تیم آیاکس برای همیشه بازنشسته شده است.
باشگاه های ایتالیایی بیشترین شماره بایگانی شده در فوتبال را دارند.
البته مثل ورزش های آمریکایی، برخی از شماره های فوتبال هم به طور رسمی بازنشسته نشده اند اما بازیکنی از آن ها استفاده نمی کند. به عنوان مثال شماره 10 تیم رم که سال ها بر تن فرانچسکو توتی بود، بعد از بازنشستگی این بازیکن توسط بازیکن دیگری استفاده نشد یا شماره 25 جانفرانکو زولا نیز در چلسی علی رغم عدم بایگانی، همچنان استفاده نمی شود.
مخالفت FIFA با بازنشسته کردن شماره های ملی
تا به امروز اقدام های زیادی جهت بایگانی شماره های تیم های ملی صورت گرفته که فدراسیون جهانی فوتبال به طور رسمی با آن مخالفت کرده است. به دلیل اینکه در بازی های رسمی ملی باید از شماره های 1 تا 23 استفاده شود، FIFA اجازه بازنشسته شدن هیچ شماره ای را نمی دهد. در سال 2001، فدراسیون فوتبال آرژانتین شماره 10 دیگو مارادونا را بازنشسته کرد اما FIFA سریع با این موضوع برخورد کرد و اجازه نداد که آرژانتین از شماره های 1 تا 24 استفاده کند. هلند نیز خواهان بایگانی شماره 14 یوهان کرویف بود که مجددا با مخالفت FIFA مواجه شد.
در سال 2001 فدراسیون فوتبال آرژانتین شماره 10 دیگو مارادونا را بازنشسته کرد اما FIFA سریع با این موضوع برخورد کرد.
بایگانی شماره در موتوراسپورت؛ تقریبا غیرممکن
بایگانی شماره در رشته های موتوراسپورت سخت تر از رشته های دیگر است و به ندرت شماره ای در این ورزش ها بازنشسته می شود. در نسکار (NASCAR) تا به حال هیچ شماره ای به طور رسمی بایگانی نشده و تنها یک شماره تا به امروز به طور غیر رسمی بازنشسته شده است. ایندی کار هم چنین شرایطی دارد و در این مسابقات نیز هیچ شماره ای بازنشسته نمی شود.
بایگانی شماره در فرمول یک هم دشوار است. تا به امروز تنها یک شماره در فرمول یک بازنشسته شده و آن نیز شماره 17 ژول بیانکی است که در جریان گرندپری ژاپن 2014 تصادف کرد و به کما رفت و 9 ماه بعد درگذشت. البته یکی از دلایل اصلی که تا به امروز تنها یک شماره فرمول یک بازنشسته شده این است که از سال 2014 راننده ها می توانند شماره دلخواه خود را انتخاب کنند و قبل از این خبری از انتخاب شماره نبود.
شماره 17 ژول بیانکی تنها شماره فرمول یک است که تا به امروز بایگانی شده است.
موتوجی پی نیز مثل سایر رشته های موتوراسپورت به سختی شماره ای را بایگانی می کند و معمولا شماره موتورسوارهایی که در جریان مسابقه از دنیا می روند بازنشسته می شود. موتوجی پی تا به امروز 7 شماره را بازنشسته کرده که 6 شماره متعلق به موتورسوارهایی است که در حین مسابقه کشته شده اند و تنها یک شماره به دلیل دستاوردهای موتورسوار بوده که آن نیز ماره 46 ولنتینو روسی، قهرمان 7 دوره این مسابقات است.
ولنتینو روسی تنها موتورسواری است که شماره اش به دلیل دستاوردهایش در موتوجی پی بایگانی شده است.
سایر رشته هایی که شماره بایگانی می کنند
بایگانی شماره در ورزش های تیمی تقریبا رایج است و به غیر از میجرلیگ های آمریکا، موتوراسپورت و فوتبال، در رشته هایی نظیر راگبی و کریکت نیز شماره های متعددی بازنشسته شده اند. بایگانی شماره در راگبی به دلیل استفاده از شماره های مشخص برای هر پست به نوعی غیر ممکن بود اما با این حال برخی از لیگ های راگبی این قانون را نادیده گرفتند و تواستند چند شماره را بازنشسته کنند. در ورزش فوتبال کانادایی (شبیه فوتبال آمریکایی اما با تفاوت هایی جزئی) نیز سابقه داشته که شماره هایی بایگانی شوند.
نکاتی جالب از بازنشسته کردن شماره های ورزشی
تیم های زیادی تا به امروز شماره بازیکنان مطرح خود را بازنشسته کرده اند اما هیچ تیمی تا به امروز به اندازه بوستون سلتیکس، شماره بایگانی شده ندارد. سلتیکس تا به حال 23 شماره بازنشسته کرده که بالاتر از 21 شماره نیویورک ینکیز، یک رکورد در تمام ورزش ها به شمار می رود. درباره کوبی برایانت صحبت شد که تنها بازیکنی است که 2 شماره اش توسط یک تیم بازنشسته شده است. اگر شماره هایی که توسط لیگ بازنشسته شده اند را کنار بگذاریم (مانند شماره جکی رابینسن و وین گرتسکی)، ویلت چمبرلین و پیت مرویچ تنها بازیکنانی هستند که شماره آن ها توسط 3 تیم بایگانی شده است.
بوستون سلتیکس تا به حال 23 شماره بازنشسته کرده که بالاتر از 21 شماره نیویورک ینکیز، یک رکورد در تمام ورزش ها به شمار می رود