۱۴۰۳/۲/۱ ۱۲:۳۳
| تاريخ: ۱۳۹۸ يکشنبه ۱۳ بهمن ساعت ۲۱:۵۷ | بازدید: 1468 نظرات: 1 کد مطلب: 14179 |
معرفی کتاب "کُردها و توسعه"
به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی هاژه، کوردها و توسعە (مطالعەای پیرامون کاربرد نظریەی بنیانی در توسعەی کوردستان) نوشته دکتر حسن رشیدی از سوی انتشارات اندیشەی احسان، چاپ و منتشر شده است.
اندیشه توسعه در جهان سوم با دیدگاه‌های کمی و تک‌بُعدی‌نگرِ رشد و نوسازی به اهداف ادعایی خویش نایل نگردید و مسائل اجتماعی عدیده‌ای را در پی داشته است به صورتی‌که دیدگاه کیفی و چند بُعدی‌نگرِ اندیشه‌ی توسعه، بر اساس اندیشمندانی چون اینگلهارت، تودارو، اندیشه‌های پساساختارگرایانه‌ی فوکو و پساتوسعه‌گراییِ ولفگانگ‌ساکس، آرتوراسکوبار و ... کلیت مکاتب و پروژهای توسعه‌ی مُدرن را مردود یا حداقل مورد نقد بنیادین قرار داده‌اند، آنها تأکید دارند که توسعه باید رفاه، دموکراسی، هماهنگی کیفی بین نظام اجتماعی و نیازهای افراد، رشد اقتصادی و کاهش نابرابری و فقر را ایجاد نماید.
امری که مصادیق آن درباره کوردها نیز ساری و جاری است و هرچند امروزه هویت کُردی همچنان بنیان تمایزات با سایر هویت‌های جمعی است ولی این هویت در عصر شبکه‌های اجتماعی شکلی سیّال و روایت‌محور یافته است و عناصر سنتی آن با دگرگونی‌هایی مواجه شده است، این هویت جمعی که در دوران مُدرن به سان اغلب هویت‌های‌جمعی دیگر، نتوانسته است ساخت اجتماعی-سیاسی خویش تحت عنوان دولت-ملت را مستقر سازد ولی روحیه‌ی جمعیِ حاصل از آن مبنایی برای انسجام اجتماعی و تعلقات هویتی در جغرافیایی هرچند منفک‌شده است، بر این اساس کتاب در راستای روشن نمودن زوایای این تغییرات، پیچیدگی‌ها و مناسبات، بسیاری از علل توسعه‌نیافتگی کُردستان را نیز شناسایی، بحث، تحلیل و تبیین می‌کند و با توجه به ماهیت روش‌شناختی مطالعه ( GT )، به نظریه‌ی زمینه‌ایِ "توسعه ناموزون و نابرابر و بازسازی عام‌گرایانه هویتی" دست‌یافته است.
تحقیق بر واقعیات اجتماعی تکیه می‌نماید که طی فرآیند درک و تفسیر انسان‌ها و در خلال زندگی روزمره خلق شده و معنا پیدا می‌کنند؛ و عینیات را از منظر کنشگرانِ جامعه، شناسایی، تحلیل و تبیین می‌گردد و در صدد بازنمایی عینیت توسعه اجتماعی در بین کُردهاست؛ پروسه‌ی توسعه‌یافتگی و تعاملات تغییرات بنیادین اجتماعی حاصل از آن، اهمیت توجه به مباحث و موضوعات مرتبط با هویت کُردی را برجسته‌تر ساخته است.
▫️کتاب در ۶ بخش تدوین شده است، بخش اول کتاب با عنوان " مفهوم‌شناسی اولیه " به کلیاتی از مفاهیم توسعه، هویت و کوردها اشاره دارد، مفاهیم بنیادی‌ای که مطالعات و تحقیقات متعددی نشان از غنای فکری-فلسفی این مفاهیم دارد.
بخش دوم کتاب "چشم‌انداز نظری" موجود درباره توسعه و هویت را مطرح کرده است و پارادایم‌ها، نظریات، مکاتب، دیدگاه‌ها و اندیشمندان این عرصه‌ها را بررسی نموده است و با بهره‌گیری از منابع علمی ماهیت جامعه‌شناختی مفاهیم مورد مطالعه را نشان داده است.
بخش سوم با استناد به پیشینه‌های مطالعاتی- علمی، بر "تبارشناسی مطالعات توسعه در بین کُردها" تمرکز دارد و نتایج تحقیقات و مطالعاتی را ارائه نموده است که به نوعی در ارتباطِ توسعه و هویت کُردی قابل بحث است.
در بخش چهارم به "متدولوژی مطالعاتی و هویت‌شناسی کُردها" اختصاص یافته است و نظریه‌ی زمینه‌ای و چگونگی کاربست این روش جهت جمع‌آوری داده‌ها، شناسایی، تجزیه و تحلیل آنها و در نهایت پدیده‌ی مرکزی و نظریه‌ی زمینه‌ای را بیان نموده است و در ادامه جامعه مورد مطالعه، کُردها و هویت‌شناسی کُردی را معرفی نموده است.
بخش پنجم با عنوان "مناقشات توسعه و هویت کُردی" پژوهش میدانی تحقیق را ارائه می‌کند که با اتکاء بر روش‌شناسی تحقیق به شناسایی، تفسیر و تبیین مفاهیم توسعه و هویت کُردی و سپس کُدگذاری آنها پرداخته است.
در بخش ششم چگونگی نیل به نظریه‌ی زمینه‌ای تحت عنوان "توسعه ناموزون و بازسازی عام‌گرایانه هویت کُردی" انبوه داده‌های جمع‌آوری شده تا رسیدن به اشباع نظری را بیان می‌کند و حوزه های سلطه‌ی هویت غربی بر عناصر هویت سنتی، بازسازی هویت سنتی و عام شدن نسبی آن، بروز شواهد توسعه ناموزون، تجلی برخی عناصر روبنایی توسعه و توسعه ناهمگون و تقویت هویت کُردی را به شیوه‌ی کیفی، تحلیل و تشریح نموده است.
تحقیقات نویسنده‌ی کتاب در حوزه‌های هویتی و توسعهِ کُردها و تجربه‌ی زیسته‌ی وی، درک عمیق‌تر واقعیت اجتماعی را تسهیل نموده و در کنار تدقیقات کیفیِ متدولوژیک و اشارات بدیعِ نظری، غنا و نوآوری تحقیق را رقم زده‌است.
