۱۴۰۳/۲/۱ ۱۷:۲۵
| تاريخ: ۱۴۰۰ يکشنبه ۱۶ آبان ساعت ۱۷:۲۱ | بازدید: 1132 نظرات: 0 کد مطلب: 16896 |
تاوتوێ کردنی پێخەفی ڕەخنەیی و ئەدەبی له مه‌هاباد
ڕۆمانی (محاکمەی فرانتس کافکا) تاو و توێ کرا
"محاکمه کتێبێک کە ڕەخنە لە یاسا و زە‌نجیرەی پلەوپایەی برۆکراتیک و ده‌زگای دادەوەری و زانستی ماف دەکا"
به پێی هه‌واڵیی هاژه، خاتوونانی"ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد" بیست و پێنجەمین کۆڕی ڕەخنە و هەڵسەنگاندنی کتێبیان پێکهێنا و لە ئێوارە کۆڕی ئەمجارە ڕۆمانی (محاکمەی فرانتس کافکا) تاوتوێ کرا.
لە جیھانێکدا کە وشە لە زۆربەی وڵاتان یەخسیرە و کتێب نابیندرێ و قەڵەم دەکوژرێ، ئێوە هۆگرانی وێژەن کە لە ھەنگامەی ھەموو برینەکان ھەوڵ دەدەن دەرفەتێکی زێڕین بۆ ژیان لەگەڵ شازترین واتاکان بقۆزنەوە و ھەیوانێک چێ کەن لە ئاسۆگی دیالۆگ و خوێندنەوە، ئێوەن کە لە حەشری ڕەنجەکاندا بیر لە ئاسۆیەکی ڕوون دەکەنەوە و مانگ دادەگرن بۆ ئاوەدان کردنەوەی تاریکترین ساتەکان، ئێوەن لە پەسیوترین دۆزەخەکاندا دەرد دەخنکێنن و ڕەنج لە بیر دەکەن و ئیرادە ھەتاو دەکەن ئەم ڕۆژەش یەک لەو ڕۆژە درەشاوانەی مەهاباد بوو. ئەو خاتوونانەی لە کۆڕی ئەمجارەمان بە وتار و بابەت بەشداری دانیشتنەکەیان کرد بریتی بوون لە:
۱. "گەلاوێژ بەیگ نیا" لە دەسپێکی کۆڕەکە باس لەوە دەکا کە: کافکا لە نووسراوەکانی دا دادپەروەری بە سوخرە دەگرێ و پووشاڵی و گەورە بوونی دیوان دەخاتە بەرچاو و سەر لێ‌شیواوی مرۆڤ لە نێو دام و دەزگا دیکتاتۆریەکان دەخاتە ناو هاواری خوێنەر، هاوارێک کە لە ناخی مرۆڤەکان هەڵدەستێ بەو پرسیارە کە ئاخۆ مرۆڤ لەم جیهانەدا قارەمانە یا قوربانی ...
۲. "عیشرەت موشفێق" سەرەتای باسەکەی خۆی بەو خاڵە دامەزراند کە بۆ شرۆفە و فامی مانای ڕۆمانەکانی کافکا پێویستە ڕۆچنەیەک بەرەو جیهانی زەیهنیەت و دەروونی نووسەر بکەینەوە و تەنیایی و ڕەنج و ئازارەکانی وەک کێشە و بێدەرەتانی مرۆڤی مودێڕن هەمبەر هێژمۆنی دەسەڵاتی زاڵ و بێبەزەیی، سیستەمی حکومەتە تۆتاڵیتێرەکان، دیوانسالاری، بۆڕۆکراسی یاسا و ... بخوێنینەوە.
۳. "شازاد ڕیحانی" لە کۆرتەباسێکدا ئاماژە بەوە دەکا کە کافکا پێشبینی مێژوویەکی تاڵە بە لێکچوونی لە سەدەی بێستەمدا، وەک تۆمەتی ناوبراو کە کلیلی ڕۆمانی محاکمەیە و لەوانەیە کلیلێک بێت بۆ ڕوون کردنەوەی جیهانی کافکا کە ئێجگار بەهێزەوە دەسەڵاتە ئۆستوورییەکانی یاسای تێدا نیشان دەدرێت.
٤. "نادیا بەرخانە" بەڕوانگەی دەروونناسیەوە بۆ لای ڕۆمانی محاکمە دەچێ و باس لە مرۆڤێک دەکا کەوا سەدان وەتاخ و کەلێنی دەناخی خۆیدا هەیە وەک وەتاخی جەنایەت، تاوان، ئەشق و سەودا و... .
٥. "لەیلا عەباسی تاهیر" بەکورتە باسێک لەسەر جیهانی کافکا و کتێبی محاکمە" تیشک دەخاتە سەر ئەو خاڵە گرینگانە کە بۆ ناسینی ئەندێشە و ڕوانگەی کافکا و شێوازی نووسینی ڕۆمانەکانی زۆر جێی سرنج بوون.
٦. "سنەوبەر فەتتاحی" وتارێکی بە سەردێڕی" ترس، تنهایی و انزوای کافکا در خلق محاکمە " پێشکەشی بەشدارانی ئەمجارەی کۆڕی ڕەخنە کرد.
۷. ـ"چرۆ پەرویزنیا" لە لێدوانی خۆیاندا ئاماژە دەکا کە کافکا بە ڕۆمانی محاکمە ڕەخنە دەگرێ لە کۆمەڵگا و یاسا و دادپەروەری و بۆڕۆکراسی ... باس لە ڕووداو و کێشەیەک دەکا کە کارتێکەری لە سەر زەێنی مرۆڤ، بە پێی بیر و فانتازیای خەیال بۆ هەموو شوێنێک هانی دەدا، و کۆمەڵێک پرسیار لە مێشکی خوێنەر دەوروژێنێ کە وە‌شک و گۆمانی بکەوێ، بۆ کێشەوبەر کردنی پرسیار گەلێک کە لە دەرەوی ڕۆمان بە جێ دەمێنێ...
لە کۆتایی ئەم کۆبوونەوەدا و بە هاوڕێیەتی دۆستانی ترمان کۆبەندێک لە بیر و بۆچوونە جیاواز لە مەڕ مژاری بەر باس، لاپەرەکانی ئەو کتێبەش بەسترا. کۆڕی ئەمجارە بەڕێوەبەرایەتی "سنەوبەر فەتتاحی" و "ئارەزوو ئەحمەدی"و هاوکاری خاتونانی بەشداربوو بەڕێوە چوو. خاتونانی هۆگر بۆ مانگی داهاتوو پشک دەخەنە سەر کتێبی "ئێوارێ پەروانە لە بەختیار عەلی". هەر لە ڕێی ئەو پەیجەوە لە لایان ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد"بانگهێشت دەکەین لە هەموو هۆگرانی کتێب بۆ بەشداری زیاتر لەو کۆڕ و کۆبوونەوانە یارمەتیمان بدەن. هەنگاوەکانتان بە بڕشت و هزرتان بە هیوای هەورازترین زانستەکانەوە بەردەوام...
سه‌رچاوه: "ئەنجومەن ئەدەبیی دیالۆگی مەهاباد"
