قربانی‌شدن معلمان و دانش‌آموزان در سایه نامدیریتی‌های چند ساله

 به گزارش هاژه، آموزش و پرورش ایران همزمان با آغاز سال تحصیلی با چالش کمبود نیرو و کلاس‌های بدون معلم روبررو است. اگرچه این چالش قدمت چندین ساله دارد اما امسال شکل جدی‌تری به خود گرفته است.

از میزان کمبود معلم آمارهای متفاوتی از سوی مسئولان ارائه می‌شود. به گفته سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس، امسال آموزش و پرورش حدود ۲۶۰ هزار معلم در کشور کم دارد. این رقم از زبان معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزیر آموزش و پرورش به ٢٠٢هزار کاهش پیدا کردە است.

مجلسی‌ها و دولتی‌ها انگشت اتهام را به سوی دولت قبل نشانه گرفتەاند. سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس می‌گوید: «این موضوع حاصل خیانت‌هایی بوده که در دولت قبل صورت گرفت». به گفته احمدحسین فلاحی در حالی که دانشگاه فرهنگیان باید سالی ۲۵ هزار دانشجو جذب می‌کرد و به همین تعداد، معلم به بدنه آموزشی کشور تزریق می‌شد اما دولت سابق در راستای «نابودی» دانشگاه فرهنگیان این رقم را به ۳ هزار نفر کاهش داد.

 همزمان علی فرهادی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزیر آموزش و پرورش ناترازی موجود در دانشگاه فرهنگیان را عامل وضعیت موجود می‌داند که مربوط به سال‌های ٩٢ تا ٩٨ است.

از طرفی دیگر، محمد مهاجری فعال سیاسی اصول‌گرا با اشاره به اینکه بیش از ۲۳هزار کلاس معلم ندارد وزیر آموزش و پرورش را فاقد «توان علمی و تجربی» لازم برای حل این مشکل می‌داند و به او پیشنهاد داده به سراغ «وزرای پیشین» برود.

رضا مرادصحرایی، وزیر آموزش و پرورش علت کمبود معلم را به تکمیل نشدن ظرفیت آزمون استخدامی ربط دادە و گفته: چون تمام ظرفیت آزمون استخدامی کامل نشد، متأسفانه تعدادی از کلاس‌های درس بدون معلم مانده است. او کلاس بدون معلم را طبیعی خوانده و گفته سال‌های گذشته هم چنین وضعیتی وجود داشتە است.

در مهاباد گزارش‌هایی از کلاس‌های بدون معلم ارائه شده. برخی از والدین از عدم تخصیص معلم به کلاس‌های فرزندانشان انتقادکردەاند. یکی از والدین به هاژه گفته: اینکه در حال حاضر کلاس فرزند من معلم ندارد، ناشی از بی‌مدیریتی‌هایی‌ست که در سطح خرد و کلان از شهرستان تا وزارتخانه در طول سالیان متمادی صورت گرفته و این موضوع که انگیزه و استعداد فرزند من در حال از بین رفتن است هر والدینی را به شدت نگران می‌کند.

مدیر آموزش و پرورش مهاباد درباره کلاس‌های بدون معلم در مهاباد گفت: با توجه به کمبود نیرو و آمار بالای بازنشستگی در سال جاری و جابجایی همکاران در اوایل مهر، به طور جدی با موضوع کلاس‌های بدون معلم روبرو بودیم که سعی کردیم آن را به حداقل برسانیم.

 اسعد رسولی افزود: در مقطع ابتدایی مشکلی از بابت تخصیص معلم نداریم و برای روستایی که حتی یک دانش‌آموز دارد، آموزگار تعیین کردەایم. در مقطع متوسطه اول نزدیک به ٢٧٠ ساعت از کلاس‌ها در سطح در شهرستان خالی مانده  و این آمار در متوسطه دوم به ٦٠ ساعت کاهش یافته است.

رسولی با اشاره به تلاش‌ها برای رفع این معضل گفت: ما در شهرستان موظف به اجرای بخشنامه هستیم و طبق همین بخشنامه‌ها نسبت به حل این مشکل در روزهای آتی اقدام خواهیم کرد.

آموزش و پرورش برای جبران کمبود معلم در سال تحصیلی جاری اقداماتی اتخاذ کردە کە اگرچه در کوتاه مدت این کمبود را از لحاظ آماری جبران می‌کند اما در واقع به کیفیت آموزش لطمه خواهد زد. به عنوان نمونه، آموزش و پرورش از شاغلانی که موعد بازنشستگی آنها تا شهریور امسال بودە خواسته تا یک سال دیگر به تدریس ادامه دهند. از ٨٢ هزار معلمی کە امسال در سطح کشور بازنشسته می‌شدند، حدود ٣٠ هزارمعلم یک سال دیگر به کلاس درس بازگشتە‌اند. آیا این معلمان پس از ٣٠ سال تدریس، از لحاظ روحی و جسمی توانایی و انگیزه تدریس دوباره را خواهند داشت؟

در روشی دیگر برای جبران کمبود نیرو، از آموزگاران مقطع ابتدایی خواسته شدە تا در مقطع متوسطه اول به صورت اضافه‌کار تدریس کنند.  آیا این آموزگاران پس از آنکه در تمام طول هفته مشغول تدریس در مقطع ابتدایی‌اند، از نظر جسمی و روحی توانایی تدریس در شیفت مخالف را خواهند داشت؟

این روش‌ها و همه روش‌های دیگر بە صورت مقطعی و از لحاظ آماری مشکل کمبود معلم را حل می‌کنند اما در واقع، این کیفیت آموزش است که پیوسته در حال تنزل است. آموزگاران و معلمانی خسته کە از روی ناچاری، خواهش و تمنا قبول مسئولیت کردەاند و دانش‌آموزانی که نیاز‌های علمی‌شان تا حدود زیادی برطرف نمی‌شود، حاصل این شیوه مدیریتی در سال‌های متمادی‌ است.