میزان آب سد مهاباد به کمتر از نصف رسید

با توجه به خشکسالی‌های اخیر و کاهش چشمگیر منابع آبی در منطقه، هاژه با خالد رحمانی مدیر امور آب مهاباد، به گفتگو پرداخته است. این گزارش بر اساس اطلاعات به دست آمده از این گفتگو، به بررسی وضعیت کنونی سد مهاباد و چالش‌های پیش روی مدیریت منابع آب در شهرستان می‌پردازد.

وضعیت فعلی سد مهاباد و کاهش چشمگیر ذخایر آبی 

سد مهاباد در حال حاضر تنها ۶۱.۵ میلیون متر مکعب آب ذخیره دارد که معادل ۳۵ درصد پرشدگی آن است. این رقم در مقایسه با ۱۱۲ میلیون متر مکعب آب ذخیره‌شده در مدت مشابه سال گذشته، کاهش قابل توجهی را نشان می‌دهد و زنگ خطر را برای وضعیت منابع آبی منطقه به صدا درآورده است. هم‌زمان ورودی آب به سد در حال حاضر صفر است. در حالی که معمولاً ورودی آب از سه ماهه اول سال آغاز شده و تا اواخر تیرماه ادامه می‌یابد، امسال به دلیل کمبود بارندگی‌ها، این جریان زودتر از موعد قطع شده است.

شرب تضمین‌شده، کشاورزی در خطر

مدیر امور آب مهاباد تأکید می‌کند که برای آب شرب شهرستان مشکلی وجود نخواهد داشت. مجموعاً ۲۷ میلیون متر مکعب آب برای شهر و ۱۴۱ روستایی که از طریق تصفیه‌خانه قدیم آب مصرف می‌کنند، تخصیص یافته است.

با این حال، وضعیت برای بخش کشاورزی نگران‌کننده است. حجم آب موجود در سد به هیچ وجه کفاف نیازهای کشاورزی را نمی‌دهد. در حالی که میزان نرمال تخصیص آب برای کشاورزی در صورت پرآب بودن سد، ۹۰ میلیون متر مکعب است، امسال تنها یک دوره رهاسازی به میزان ۲۳ میلیون متر مکعب برای کشاورزان صورت گرفته است. این میزان در مقایسه با ۹۰ میلیون متر مکعب رهاسازی شده در سال گذشته، نشان‌دهنده افت فاحش است. این کمبود آب، چالش جدی عدم تخصیص حقابه کامل به کشاورزان را به دنبال داشته و همچنین باعث تنش آبی در باغات منطقه شده است.

بارندگی‌ها و پیش‌بینی‌های آتی

آخرین آمارها و پیش‌بینی‌های مراجع ذی‌صلاح نشان می‌دهد که میزان بارندگی در منطقه مهاباد و حوضه آبریز سد کمتر از حد نرمال است. این وضعیت نامطلوب برای پاییز نیز پیش‌بینی شده است که می‌تواند به تشدید بحران آب در ماه‌های آتی منجر شود.

کیفیت آب سد و پایش مستمر

مدیر امور آب مهاباد عنوان کرده است که در حال حاضر کیفیت آب سد مشکلی ندارد و هیچ‌گونه تغییر خاصی در آن مشاهده نشده است. نظارت بر کیفیت آب به طور مستمر توسط بهداشت و درمان و آب و فاضلاب از طریق نمونه‌برداری‌های منظم انجام می‌شود. در صورت رسیدن به مرحله بحرانی، احداث اسکله شناور توسط آب و فاضلاب با اعتبارات تخصیص یافته، راهکاری برای حل مشکلات کیفی احتمالی خواهد بود.

از خشکی چاه‌ها تا مصرف پتروشیمی

مهمترین چالش‌ها و مشکلاتی که مدیریت منابع آب در مهاباد با آن روبروست، به خصوص با توجه به خشکسالی‌های اخیر، شامل موارد زیر است:

 کاهش آب‌های زیرزمینی: سطح آب‌های زیرزمینی هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی به شدت افت کرده است. این امر به خشک شدن یا کم‌آبی بسیاری از چاه‌ها منجر شده است.

 کم‌آبی منابع آب سطحی: آب‌های سطحی و چشمه‌ها نیز یا به طور کامل خشک شده‌اند یا با کاهش شدید آب مواجه هستند که تأمین آب برای کشاورزی و شرب را با مشکل جدی روبرو ساخته است.

در خصوص مصرف آب توسط پتروشیمی مهاباد، میزان تخصیص اولیه سالانه ۲ میلیون متر مکعب بوده است. سال گذشته ۵۰۰ هزار متر مکعب از این میزان کسر شد و در حال حاضر ۱.۵ میلیون مترمکعب به این مجموعه تخصیص می‌یابد که میزان مصرف آن ۱ تا ۱.۳ میلیون متر مکعب آب در  سال است.

در مجموع وضعیت منابع آب در مهاباد به دلیل خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها در شرایط حساسی قرار دارد. این شرایط نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، مدیریت بهینه منابع موجود، و اتخاذ راهکارهای بلندمدت برای مقابله با چالش‌های آتی کم‌آبی است.