تاريخ: ۴ آذر ۱۴۰۴ ساعت ۱۷:۱۷ بازدید: 48      نظرات: 0      کد مطلب: 25405
لقمان محمدی اقدم | دبیر بازنشستە جغرافیا

مهمان ناخوانده‌ای بنام آلودگی هوا


مهاباد یک شهر صنعتی بزرگ نیست. با این حال، آلودگی هوا در فصول سرد سال، به ویژه ماه‌های آذر و دی می‌تواند از عوامل دیگری به غیر از کارخانجات بزرگ ناشی شود.

اصلی‌ترین علل آلودگی هوای مهاباد در زمستان، افزایش ذرات معلق است که بیشتر به دلایل زیر است:

1. پدیده وارونگی دما (اینورژن)

​این مهم‌ترین عامل در شهرهای کوهستانی و سردسیر مانند مهاباد است:

تجمع آلاینده‌ها: در زمستان، هوای سرد و سنگین در نزدیکی سطح زمین حبس می‌شود و لایه‌ای از هوای گرم‌تر بالای آن قرار می‌گیرد. این حالت باعث می‌شود آلاینده‌هایی که در سطح زمین تولید می‌شوند (دود وسایل نقلیه، دودکش منازل و...) به سمت بالا حرکت نکرده و در سطح شهر انباشته شوند.

پایداری و سکون هوا: عدم وزش باد کافی نیز باعث تشدید این پدیده می‌شود.

2. منابع متحرک (وسایل نقلیه)

​حتی بدون کارخانه، تردد وسایل نقلیه، به ویژه در شهرهای پرجمعیت، سهم بزرگی در آلودگی دارد:

خودروهای فرسوده: خودروهایی که از نظر معاینه فنی مشکل دارند یا سوخت غیراستاندارد مصرف می‌کنند، مقادیر زیادی آلاینده تولید می‌کنند.

ترافیک: در زمان وارونگی دما، ترافیک صبحگاهی و عصرگاهی باعث تولید و حبس آلاینده‌ها در شهر می‌شود.

3. منابع خانگی (سیستم‌های گرمایشی)

​با سرد شدن هوا در آذر، مصرف سوخت برای گرمایش منازل و ساختمان‌ها به شدت افزایش می‌یابد:

دودکش منازل: استفاده از بخاری‌ها، پکیج‌ها و سامانه‌های گرمایشی با سوخت گاز یا گازوئیل، هرچند به صورت فردی کم باشد، اما در مجموعِ یک شهر، حجم قابل توجهی از آلاینده‌ها را وارد جو می‌کند.

4. واحدهای صنعتی کوچک و آلاینده

​اگرچه مهاباد کارخانه‌های بزرگ ندارد، اما فعالیت برخی واحدهای تولیدی و صنعتی آلاینده در حاشیه شهر یا در نزدیکی آن نیز می‌تواند بر کیفیت هوا تأثیر بگذارد، به خصوص زمانی که وارونگی دما اتفاق می‌افتد و این آلاینده‌ها به سمت شهر هدایت می‌شوند.

​در آذر، وارونگی دما مانند یک سقف، آلاینده‌های تولید شده توسط خودروها و گرمایش منازل را در فضای شهر حبس می‌کند و این باعث افزایش شدید شاخص آلودگی هوا می‌شود.

در روزهایی که شاخص کیفیت هوا بالا و آلوده است، رعایت نکات زیر برای حفظ سلامتی، به ویژه برای گروه‌های حساس، حیاتی است:

توصیه‌های بهداشتی برای روزهای آلوده

​1. محدود کردن فعالیت‌های خارج از منزل

کاهش فعالیت شدید: از انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین یا طولانی‌مدت در فضای باز کاملاً خودداری کنید. فعالیت بدنی باعث افزایش عمق و سرعت تنفس شده و آلودگی بیشتری را وارد ریه‌ها می‌کند.

​برنامه‌ریزی زمانی: سعی کنید فعالیت‌های ضروری در فضای باز را به ساعاتی موکول کنید که آلودگی کمی کمتر است (معمولاً ساعات میانی روز).

​2. استفاده صحیح از ماسک

ماسک‌های مناسب: در صورت اجبار به خروج از منزل، حتماً از ماسک‌های تنفسی استاندارد  استفاده کنید.

​ماسک‌های پارچه‌ای و جراحی: ماسک‌های جراحی ساده یا پارچه‌ای در برابر ذرات بسیار ریز که عامل اصلی آلودگی هستند، کارایی لازم را ندارند.

​3. مدیریت فضای داخل منزل

بسته نگه داشتن پنجره‌ها: در روزهای آلوده، درب و پنجره‌ها را بسته نگه دارید تا هوای آلوده وارد منزل نشود.

عدم آلودگی‌سازی داخلی: از سوزاندن عود،قلیان کشیدن وسیگار کشیدن در محیط بسته خودداری کنید، زیرا این موارد آلودگی داخلی را افزایش می‌دهند.

​4. نکات تغذیه‌ای و پزشکی

نوشیدن آب کافی: مصرف مایعات فراوان، به ویژه آب، به دفع سموم و بهبود عملکرد سیستم تنفسی کمک می‌کند.

مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها: غذاهایی که سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند (مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه، به ویژه ویتامین C وE) می‌توانند اثرات مخرب آلاینده‌ها بر بدن را کاهش دهند.

بیماران تنفسی و قلبی: افراد دارای آسم، برونشیت یا بیماری‌های قلبی باید داروهای خود را به طور منظم مصرف کنند و در صورت بروز علائم تنفسی یا قلبی، بلافاصله به پزشک مراجعه یا بااورژانس تماس بگیرند.




ارسال به دوستان
ارسال به دوستان
چاپ
نسخه چاپی


نظر کاربران


نظر خود را براي ما ارسال كنيد