سوم آگوست چهارمین سالروز اشغال شهر شنگال (سنجار) و بخش وسیعی از دشت نینوا و در نهایت نسل‌کشی کردهای ایزدی به دست گروه تروريستي داعش است. به گفته سازمان ملل متحد و سازمان‌های مردم‌نهاد مستقر در اقلیم کردستان عراق، در نتیجه اشغال این مناطق از سوی پیکارجویان داعش بیش از 200 هزار نفر آواره و بیش از پنج هزار نفر قتل‌عام شدند و همچنین بیشتر از پنج هزار زن و کودک ایزدی را داعش به‌عنوان «غنیمت جنگی» به اسارت گرفت. آن روزها یک خبرنگار صدای مظلومیت کردهای ایزدی شد. «برکات عیسی»، خبرنگار شبکه خبری رووداو در شهر شنگال بود که به همراه بیش از صد هزار نفر از هم‌کیشانش به کوهستان شنگال پناه برد. در آنجا مرگ‌ها و لحظات تکان‌دهنده بسیاری را دید که بازگوکردن آنها او را به چهره‌ای شناخته‌شده تبدیل کرد. او حالا مقیم آلمان و فعال حقوق ایزدی‌ها است. «برکات عیسی» رویدادهای سوم آگوست و قبل از آن را این‌گونه بازگو می‌کند: «روز دوم آگوست مشغول آماده‌کردن گزارشی درباره جشن «چله تابستان» بودم. خبر آمد که نیروهای داعش در مناطق جنوبی شهر شنگال تحرکات زیادی داشته‌اند. مردم منطقه مسلح شده بودند. آن روز به سنگر پیشمرگه‌ها رفتم، فاصله بسیار کمی با سنگرهای داعش داشت. تحرکات‌شان را می‌شد دید. خانه من در منطقه «گرعزیر» بود. تا ساعت یک شب با یکی از فرماندهان پیشمرگه در همان منطقه بودیم؛ تا اینکه به فرمانده بیسیم زدند و خبر دادند که در منطقه «گرزه‌رک» درگیری شده و داعش هجوم آورده است. به آنجا رفتیم. درگیری بسیار سنگینی در جریان بود. عموما با سلاح سبک. تلفات سنگینی به داعش وارد شده بود. ساعت شش صبح به خانه برگشتم. بسیار خسته و هراسان بودم. بیشتر مردم خانه‌های‌شان را ترک کرده بودند. برادرم به همراه بچه‌ها با ماشینی که داشتیم، به کوهستان پناه برده بودند. در ادامه راه بودیم که باخبر شدیم همه سنگرهای خود در دشت نینوا را بدون درگیری ترک کرده‌اند و بخشی از آنها به شمال سوریه پناه برده‌اند. نیروهای داعش به ما نزدیک شده بودند؛ ولی توانستیم خودمان را به کوهستان برسانیم».
به گفته سازمان‌های امدادی و حقوق‌بشری دست‌کم صد هزار نفر از پیروان آیین ایزدی به کوهستان شنگال پناه بردند. آنها بیشتر از مدت هفت روز بدون هیچ آب و غذایی بودند و در‌این‌میان دست‌کم 40 کودک و بیشتر از ده‌ها میانسال به دلیل گرسنگی، تشنگی و نبودن مراقبت‌های پزشکی جان خود را از دست دادند. «برکات» در‌این‌باره می‌گوید: «وضعیت بسیار وخیمی بود. من در آن جمعیت بچه‌هایم را که به همراه برادرم بودند، گم کرده بودم و از آنها بی‌خبر بودم. به‌طور‌کلی مردم آب و غذا نداشتند. تمام کوهستان را داعش محاصره کرده بود و امیدی وجود نداشت. هوا بسیار گرم بود. مردم به خوردن گیاه روی آورده بودند. کودکان و میان‌سالان زیادی جلوی چشمان ما جان دادند. خیلی‌ها خودکشی می‌کردند. یک جهنم واقعی بود. به‌عنوان یک روزنامه‌نگار در بدترین شرایط ممکن بودم. شاید هیچ روزنامه‌نگار دیگری چنین تجربه‌ای را نداشته است. مرگ و زجر مردمم را می‌دیدم و در بخش‌های زنده خبری آن را بازگو می‌کردم».

«برکات عیسی» درباره قصور صورت‌گرفته از جانب حکومت عراق و اقلیم کردستان می‌گوید: «اداره مناطق ایزدی‌نشین در دست حکومت عراق بود. در مرحله اول مسئولیت تأمین امنیت جانی مردم این منطقه با حکومت مرکزی بود؛ ولی بعد از فروپاشی ارتش در استان نینوا، این مسئولیت را نیروهای پیشمرگه حزب دموکرات کردستان عراق بر‌عهده گرفتند. در روزهای قبل از حمله داعش این نیروها به مردم دلگرمی می‌دادند. می‌گفتند با خون خود از این خاک دفاع می‌کنند. حتی در روزهای قبل از اشغال شنگال از فرار مردم به مناطق امن در شهرهای دهوک و زاخو جلوگیری می‌کردند. شاید به‌این‌دلیل که فکر می‌کردند داعش به مناطق مورد مناقشه بین کردها و حکومت مرکزی حمله نمی‌کند یا شاید فکر می‌کردند توان مقاومت در برابر داعش را دارند؛ اما به دلایل نامعلومی این‌گونه نشد و یک فاجعه انسانی رخ داد. حداقل کاری که باید انجام می‌شد، آگاه‌کردن مردم از عقب‌نشینی و کمک به تسریع تخلیه این مناطق بود که آن هم انجام نشد. این نیروها در بی‌خبری کامل عقب‌نشینی کردند. در ادامه حضور داعش در عراق و سوریه نیروهای کرد در جنگ علیه این گروه حضور چشمگیر و مؤثری داشتند و به خاطر این موضوع هم تحسین شده‌اند. واقعیت این است که داعش می‌خواست نسل ایزدی‌ها را به‌عنوان اقلیتی غیر‌مسلمان ریشه‌کن کند. اگر نیروهای ی‌پ‌گ نبودند، شاید حجم این تلفات بسیار بیشتر می‌شد. در‌صورتی‌که مسئول تأمین امنیت ایزدی‌ها، عراقی‌ها بودند؛ نه کردهای سوریه».

 

 برکات عیسا ـ بعد از نجات از کوهستان شنگال و حضور در استودیوی خبر

بعد از اشغال شنگال و مناطقی از دشت نینوا به دست داعش، کوهستان شنگال به نقطه تقابل حزب دموکرات کردستان عراق و حزب کارگران کردستان (پ‌ك‌ك) تبدیل شد. حزب دموکرات، حزب كارگران كردستان را به دخالت در امور داخلی عراق و اقلیم متهم و در مقابل پ‌ک‌ک هم حزب دموکرات را به مقاومت‌نکردن و تسلیم شنگال به داعش متهم می‌کرد. در نهایت در نوامبر سال 2015 در نتیجه عملیات نیروهای پیشمرگه اقلیم کردستان و یگان‌های مدافع خلق با پشتیبانی ائتلاف بین‌المللی، شهر شنگال از دست داعش خارج شد.

«برکات عیسی» معتقد است که تا این لحظه هم خطر ایزدی‌ها و سرزمین‌شان را تهدید می‌کند. او درباره آینده ایزدی‌ها می‌گوید: «با توجه به وقایعی که در گذشته صورت گرفته، فقط سه راه‌حل برای تضمین آینده ایزدی‌ها وجود دارد. اول کوچ دسته‌جمعی که این امکان‌پذیر نیست. دوم حضور نیروهای بین‌المللی در منطقه دشت نینوا و سوم به‌رسمیت‌شناختن یک اقلیم خودمختار برای اقلیت‌های مذهبی در دشت نینوا».

او ادامه مي‌دهد: «بسیاری از ایزدی‌ها تا امروز هم در کمپ‌ها زندگی می‌کنند، با کمترین امکانات ممکن. عملیات بازسازی شنگال به دلیل مورد مناقشه‌بودن این شهر بین اقلیم کردستان و دولت مرکزی به بدترین شیوه ممکن به پیش می‌رود. طبق آمارهای حکومت اقلیم کردستان که فعالان ایزدی هم آن را تأیید می‌کنند، تا به امروز بیش از دوهزارو 400 نفر از پیروان آیین ایزدی در مناطق قبایلی عرب سنی در سوریه، عراق و بعضی از کشورهای دیگر در اسارت هستند». عیسی درباره فعالیت‌های اخیرش می‌گوید: «چهار سال گذشته برای ایزدی‌ها یک کابوس بوده است. گزارش‌های من در کوهستان شنگال بخشی از این کابوس بود. آرزویم بازگشت خنده بر لبان مردم ایزدی و تحقق یک زندگی برابر است. به امید روزی که بهترین خبرها را به صورت زنده به آنتن تلویزیون‌های جهان مخابره کنم».
منبع: روزنامه شرق